II. Abdülhamit’in denizaltıları

Bu yazıyı kaleme almama sebep; Şuan Türkiye gündeminde olan 2.Abdülhamit Dönemine ait yapılanlar hakkında yazılanlardır. Ben de ,ilgimi çeken ve beni derinden yaralayan, döneme ait bazı bilgileri sizlerle paylaşmak istedim.

93 Harbi diye bilinen (Osmanlı - Rus Harbi) sonucunda, Rusların Ayastefanos (Yeşilköy’e ) kadar gelmeleri ve burada yapılmak istenen çok ağır şartları olan antlaşma sonucun da, ki bu anlaşma Batılı ülkelerin Rusya’ya ısrarlarıyla daha uygun hale getirilmeye çalışılmasına rağmen, Donanma Haliç’te hareketsiz ve çürümeye bırakılmıştı. Ki, bu çürüyen ve bakımsız halde bulunan gemilerden birisi de ,ERTUĞRUL FIRKATEYNİ idi. (Bu hüzünlü maceralı yolculuğu daha sonra ki yazılarımdan birisinde kaleme alacağım.)

Donanmanın Haliç'e kapatılmasıyla ,denizler sahipsiz kalınmış, başta Yunanistan’ın tümü olmak üzere Libya, Ege Adaları Sultanın kişisel kaygı ve stratejik tercihleri nedeniyle kaybedilmiştir. Bu sırada, Osmanlı, Yunan Savaşı(1897) başlamış, donanma Haliç’ten çıkmasına rağmen Ancak birkaç gemi Çanakkale’ye zorlukla ulaşabilmiştir. Bu olaylardan sonra ABD ve İngiltere’den gemiler alınmaya çalışılmıştır.

Yunanistan’ın İsveç ve İngiltere yapımı, NORDENFELT 1 denizaltısını almasıyla, Ege Denizinde tehdit oluşturulacağı düşünülerek, 2.Abdülhamit,kendi parasıyla, aynı yapımcıdan NORDENFELT 2 – 3 denizaltılarını almış ve de monte halde İstanbul Taşkızak tersanesine getirtip 1886 yılında monte edilmiştir. Denizaltılar, satıhta (deniz yüzeyinde) kömür yakılarak istimle çalışıyor, dalışta kömür ocağı söndürülüyor, yüzeyde basınçla depolanan buhar gücü ile su altında gidiliyordu) törenle Türk Bayrağı çekilerek Abdülhamit ve Abdülmecit adlarını alarak deneme seferlerine başlamıştır.

Denizaltılar, daha gelişim aşamasında ve çeşitli arızalarına karşılık sualtından torpido atışlarında başarılı olmuşlardır.Dünya denizaltı tarihine ,sualtından torpido atan ilk denizaltılar olarak yer almışlardı.

Bu denizaltılar; Osmanlı - Yunan Savaşın da hiç kullanılmamış,2.Meşrutiyetin ilanından sonra (1910)diğer donanma gemileri gibi, önce İzmit’e sonra da Haliç’ e çekilerek çürümeye terk edilmiş, hayatları bir hurdacının elinde hurda demir fiyatına satılarak son bulmuştur.

2.Abdülhamit’in,,Rusya’da bir gemide başlayan isyanın (Potemkin Zırhlısı) kendisine de yapılabileceğinden çekinmesinden kaynaklandığı, kendi kişisel kaygılarıyla donanmasına hiç güvenmemiş olması, topraklarımızın büyük bir bölümünün kaybedilmiş ve donanmamızın gelişmesini sekteye uğramıştır.

Her kaybettiğimiz değerlerin arkasından söylediğimiz gibi, VATAN SAĞOLSUN.

Kaynak: Deniz mecmuası 22.sayı ,Cem GÜRDENİZ, Doğan HACİPOĞLU